Hệ vận động Giải phẫu đầu và cổ

Đầu được cố định trên phần trên của cột sống, liên kết hộp sọ với đốt sống cổ C-1 (đốt đội). Phần cấu trúc xương của đầu và cổ tạo nên phần trên của bộ xương trục và bao gồm hộp sọ, xương móng, các xương con của tai, và các đốt sống cổ. Hộp sọ được phân chia sâu hơn thành 2 phần:

(a) Khối xương sọ (8 xương: xương trán, xương sàng, xương chẩm, xương bướm, hai xương thái dương, hai xương đỉnh
(b) Khối xương mặt (15 xương: 2 xương hàm trên, 2 xương khẩu cái, 2 xương gò má, 2 xương xoăn mũi dưới, 2 xương lệ, 2 xương mũi, xương lá mía, xương hàm dưới và xương móng).

Trong quá trình phát triển bào thai, các xương đầu mặt thường hình thành từng cặp, sau đó hợp lại làm một. Trong quá trình dính liền xương, can xương được tạo thành ở các khớp nối giữa các xương.

Trên trẻ sơ sinh, tại nơi gặp nhau của 2 xương đỉnh với các xương trán và xương chẩm có các thóp trước và thóp sau, hay vùng mềm. Việc không dính liền các mảnh xương sọ tại thời điểm sinh tạo điều kiện cho đầu thai nhi đi qua được âm đạo của người mẹ hay đai chậu. 2 xương đỉnh và xương chẩm có thê chồng lên nhau trong âm đạo để tạo thành dị dạng "đầu hình chóp" ở trẻ sơ sinh khi được sinh bằng con đường tự nhiên qua âm đạo.

Xương chẩm khớp nối với đốt đội ở gần lỗ lớn xương chẩm. Đốt đội khớp với lồi cầu chẩm ở phía trên và đốt trục (C-2) ở phía dưới. Tủy sống đi ngang qua lỗ lớn xương chẩm cho phép sự liên tục của hệ thần kinh trung ương (HTKTW). Vận động cổ bao gồm: gấp, duỗi (gật đầu) và xoay (lắc đầu).

NhómTênDây thần kinhChức năng
biểu cảm khuôn mặtCơ trên sọ: Cơ tránCơ chẩmdây thần kinh mặtnhướng mày và căng da đầu
biểu cảm khuôn mặtCơ vòng miệngdây thần kinh mặtmím môi
biểu cảm khuôn mặtCơ gò má lớndây thần kinh mặtcười
biểu cảm khuôn mặtCơ gò má nhỏdây thần kinh mặtcười
biểu cảm khuôn mặtCơ nâng môi trêndây thần kinh mặtkéo môi trên lên
biểu cảm khuôn mặtCơ nâng môi trên cánh mũidây thần kinh mặtkéo môi trên lên
biểu cảm khuôn mặtCơ hạ môi dướidây thần kinh mặtkéo môi dưới xuống
biểu cảm khuôn mặtCơ hạ góc miệngdây thần kinh mặtbuồn bã
biểu cảm khuôn mặtCơ bám da cổdây thần kinh mặtđau buồn (khi sợ hãi hay sốc)
biểu cảm khuôn mặtCơ mútdây thần kinh mặtgiúp nhai và mút
biểu cảm khuôn mặtCơ cằmdây thần kinh mặtnhăn da cằm
biểu cảm khuôn mặtCơ cườidây thần kinh mặtkéo góc miệng
biểu cảm khuôn mặtCơ vòng mắtdây thần kinh mặtnhắm mắt
biểu cảm khuôn mặtCơ mũidây thần kinh mặtphình mũi
biểu cảm khuôn mặtCơ cau màydây thần kinh mặtcau mày
biểu cảm khuôn mặtCơ nâng mi trêndây thần kinh vận nhãnmở mắt
cơ nhaiCơ cắndây thần kinh sinh banghiến răng, kéo tới hàm dưới
cơ nhaiCơ thái dươngdây thần kinh sinh banâng và dịch chuyển ngang hàm dưới
cơ nhaiCơ chân bướm trongdây thần kinh sinh banâng hàm dưới
cơ nhaiCơ chân bướm ngoàidây thần kinh sinh bađưa sau hàm dưới, mở miệng.
lưỡi – cơ ngoại laiCơ cằm lưỡidây thần kinh hạ thiệtkéo dài
lưỡi – cơ ngoại laiCơ trâm lưỡidây thần kinh hạ thiệtnâng và co rút
lưỡi – cơ ngoại laiCơ móng lưỡidây thần kinh hạ thiệthạ lưỡi
lưỡi – cơ ngoại laiCơ khẩu cái lưỡiđám rối hầu, nhánh hầu của dây thần kinh lang thangnâng lưỡi khi nhai
nền ổ miệngCơ hai thândây thần kinh sinh badây thần kinh mặtdi chuyển xương móng và hàm dưới
nền ổ miệngCơ trâm móngdây thần kinh mặtnâng xương móng
nền ổ miệngCơ hàm móngdây thần kinh sinh badi chuyển xương móng và hàm dưới
nền ổ miệngCơ cằm móngDây sống cổ C-1di chuyển xương móng, hàm dưới, lưỡi
xoay đầuCơ ức đòn chũmdây thần kinh phụgật và xoay
xoay đầuCơ bán gainhánh lưng của các dây sống cổduỗi đầu, hỗ trợ xoay
xoay đầuCơ gối đầunhánh lưng các dây sống cổ giữa và dướiduỗi đầu, hỗ trợ xoay
xoay đầuCơ dài – đầunhánh lưng các dây sống cổ giữa và dướiduỗi đầu, hỗ trợ xoay
xoay đầuCơ thẳng đầu sau lớnNhánh sau C-1duỗi đầu
xoay đầuCơ thẳng đầu sau béQuai nối 1duỗi đầu

Tài liệu tham khảo

WikiPedia: Giải phẫu đầu và cổ http://www.cellsalive.com/ouch.htm http://www.medscape.com/medline/abstract/11875926 http://www.pediatric-orthopedics.com/Topics/Bones/... http://clem.mscd.edu/~raoa/axialskel/sld010.htm http://www.med-ed.virginia.edu/courses/rad/cspine/... http://faculty.washington.edu/chudler/bbb.html http://faculty.washington.edu/chudler/receptor.htm... http://www.adha.org/kidstuff/index.html https://web.archive.org/web/20071018022712/http://... https://web.archive.org/web/20121228015824/http://...